Als er twee mensen op dit moment veel weten over spel, dan zijn dat Nienke en Ralf. Nienke en Ralf zijn studenten van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) die onderzoek gedaan hebben naar spel in de kleuterklas en daar hun afstudeerscriptie over hebben geschreven. Zij willen daar graag over vertellen tijdens onze themaweek door middel van een kort interview.
Waarom koos je voor het onderwerp: ‘spel in de kleuterklas?’
Nienke (N): Wij leren op school hoe belangrijk het is dat een kind speelt, want een kind vertelt verhalen in zijn of haar spel, het verwerkt dagelijkse of minder dagelijkse gebeurtenissen en het kind ontwikkelt zich door spel. Wij hoorden leraren zeggen dat er weinig werd gespeeld in het kleuteronderwijs. Daarnaast zien wij in onze omgeving veel jonge kinderen en we zien wat zij allemaal al kunnen en moeten op de basisschool. Dit maakte dat wij erg benieuwd waren naar hoe dat nou zat. Hoe kan onze informatie vanuit de pedagogiek zo tegenstrijdig zijn met wat er in het basisonderwijs gebeurt
Ralf (R): Nienke en ik waren beiden geïnteresseerd in speltherapie. De kracht van spel maakte speltherapie interessant voor mij. Daarnaast hebben we beiden de minor creatief agogisch werker gedaan (dit is een keuzeprogramma op de CHE dat zich richt op de creatieve manier van hulpverlenen).
Wat heb je onderzocht over het onderwerp spel?
N: Wij hebben in lessen veel informatie gehad over de vragen hoe spel werkt en wat je er allemaal mee kan doen. Deze informatie over spel hebben we niet onderzocht, maar we hebben het wel herhaald in onze scriptie. Daarnaast hebben we gekeken naar hoe het in de praktijk gaat. Onze scriptie is vooral een aanbeveling geworden voor het onderwijs dat op de pabo wordt geleverd. Daarnaast is het (hopen wij) een eyeopener voor de maatschappij. Er is zo ontzettend veel druk: kinderen krijgen ontzettend veel prikkels binnen en moeten dat allemaal maar gaan verwerken. Dat lukt gewoon niet altijd.
Wat maakt spel wel of niet belangrijk voor jou?
N: Spel is de basis in de ontwikkeling van een kind. Spel is een manier om je dagelijks leven te verwerken en even in beweging te komen. Door spel komen alle verschillende ontwikkeling (cognitief, sociaal, emotioneel en motorisch) bij elkaar. Zonder dat spel kunnen er achterstanden ontstaan. Dus spel is zeker belangrijk!
Welke toegevoegde waarde heeft spel?
R: Ik vind wel dat het een toegevoegde waarde heeft. Dit kwam ook uit ons onderzoek naar voren. Kinderen leren tot hun 7e jaar niet goed van papier en daarom zou spel juist een uitkomst bieden om wel nieuwe vaardigheden aan te leren zonder dat er druk op komt te staan. Spelen is namelijk ook gewoon plezier maken.
Wat is je belangrijkste of mooiste ontdekking over spel in de kleuterklas?
N: Mijn belangrijkste ontdekking is dat er vooral wordt gefocust op cognitieve ontwikkeling. Je moet zoveel getallen en letters et cetera weten, maar het is niet belangrijk of jij sociaal en emotioneel wel gegroeid bent, terwijl juist deze ontwikkelingen je later in de maatschappij helpen.
R: Het was niet zozeer een mooie ontdekking, het is meer schrikbarend. We kwamen erachter dat veel kinderen al op zeer jonge leeftijd faalangst hebben door de grote druk die er op hen wordt uitgeoefend. Ze moeten steeds vroeger Cito-toetsen maken en ze moeten al van alles kunnen.
Wat zou je willen veranderen aan de manier van spelen?
R: Ik zou willen dat er meer gespeeld wordt. Er mag best een leerdoel achter zitten, maar laat kinderen gewoon lekker spelen. Zelfs in groep 3 en 4 kunnen kinderen nog makkelijk spelend leren. Er zijn zoveel ontwikkelingsspelletjes, dus waarom zou je daar geen gebruik van maken. Er zijn zelfs nog moeilijke denkspelletjes voor ouderen, dus waarom kun je dat niet gebruiken bij kinderen in groep 8?
Welke tips heb je voor mensen die met spel willen werken?
N: Mijn tip is dat je dat vooral moet blijven doen en je niets moet aantrekken van mensen die anders denken.
R: Mijn tip: Laat je vooral niet uit het veld slaan wanneer je veel tegenwerking hebt. Het kan soms erg moeilijk zijn om oude routines te doorbreken. Daarnaast zullen er juist wel veel oudere leerkrachten zijn die geloven in de kracht van spel.